Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου 2009

Σημείωση 68

Lawrence Rosen, The Anthropology of Justice: Law as Culture in Islamic Society (Cambridge University Press, 1989) σ. 17

Σημείωση 67

Στην Ελλάδα, οι Μουφτήδες Κομοτηνής και Ξάνθης εφαρμόζουν το οικογενειακό και θρησκευτικό δίκαιο της σχολής Χαναφί σε υποθέσεις μεταξύ Ελλήνων Μουσουλμάνων, και εφόσον και τα δυο μέρη δέχονται να φέρουν τις υποθέσεις τους ενώπιόν τους.

Σημείωση 66

Seyyed Hossein Nasr, The Heart of Islam (Harper, San Fransisco, 2002) σ. 257

Σημείωση 65

Υπολογίζεται ότι το πάνω από εκατό εκατομμύρια γυναίκες στη Αφρική έχουν υποστεί τη βάρβαρη και απάνθρωπη αυτή πράξη. Η πρακτική συνεχίζεται ακόμα, παρά τις βαριές ποινές που συνεπάγεται για όσους υποχρεώνουν νεαρά κορίτσια να την υποστούν, κυρίως οι γονείς τους. Το μαρτύριο στο οποίο καλούνται να υποβληθούν οι νέες κοπέλες στις χώρες αυτές, παρουσιάζεται με ζωντανό τρόπο στο βιβλίο της Γουόρις Ντίρι, Λουλούδι της Ερήμου, (μετάφραση Μάρα Ευθυμίου, Εκδόσεις Ωκεανίδα, 1999)

Πίσω στο "Κεφάλαιο Έβδομο" του "Ισλάμ και Ελληνισμός"

Σημείωση 64

Wael B. Hallaq, A History of Islamic Legal Theories, (Cambridge 1997) σ. 54

Σημείωση 63

N. J. Coulson, A History of Islamic Law (Edinburgh, 1964), σ. 70-74

Σημείωση 62

Kevin Reinhart, Islamic Law as Islamic Ethics (Journal of Religious Ethics, 11/2, Φθινόπωρο 1983) σ. 192

Σημείωση 61

Norman Calder, Studies in Early Muslim Jurisprudence (Oxford 1993), σ. 72-79

Σημείωση 60

Kevin Reinhart, Islamic Law as Islamic Ethics (Journal of Religious Ethics, 11/2, Φθινόπωρο 1983) σ. 189

Σημείωση 59

Κοράνι, 18:69

Σημείωση 58

Dante Purgatorio, xvii 13-18

Σημείωση 57

Φουτουγιάτ αλ-Μακκίγια, ΙΙ, 326, στο βιβλίο του Ralph Manheim, The Sufism of Ibn Arabi (Λονδίνο, 1970) σ. 330

Σημείωση 56

Στο Ισλάμ δεν υπάρχει αυτό που στη Δύση ονομάζουμε «θεολογία» και «θεολόγοι» - όπως δεν υπάρχουν και θρησκευτικοί λειτουργοί, κλήρος, και ιερείς. Μια τέτοια έννοια είναι για τους Μουσουλμάνους όχι απλά ανύπαρκτη, αλλά και προσβλητική, αφού ο κάθε ένας Μουσουλμάνος είναι ουσιαστικά θεολόγος και πρέπει να έχει την προσωπική του σχέση με το Θεό. Οι Σαχαντά είναι απλά όλοι όσοι ασχολούνται αποκλειστικά και μόνο με τη θρησκεία. Στη τάξη αυτοί ανήκαν, εκτός από τους Ουλεμά (που δουλειά τους ήταν η εξασφάλιση των εσόδων των ηγεμόνων μετά από τις νικηφόρες μάχες των πιστών), οι ιεροδιδάσκαλοι (Καλάμ) που διδάσκουν και απαγγέλουν το Κοράνι και οι ιεροδικαστές (Κατή) που εφάρμοζαν τον Ισλαμικό νόμο (Σαρία).

Σημείωση 55

Louis Massignon, The Passion of al-Hallaj, 4 τόμοι, μετάφραση H. Mason (Princeton, 1982) σ. Ι, 87

Σημείωση 54

Ψαλμοί 101:7, 116:15 και 25:16

Σημείωση 53

Louis Jacobs, εκδότης, The Jewish Mystics (Ιερουσαλήμ, 1976)

Σημείωση 52

Στο Χριστιανισμό της Δύσης, αντί του Ελληνικού mysterium, χρησιμοποιείται η λέξη sacramentum, που σημαίνει «όρκος πίστης, υποχρέωση, σημείο ή σύμβολο πνευματικής πραγματικότητας» προέρχεται από το Λατινικό sacrare που σημαίνει συγκεντρώνομαι. (Websters New Collegiate Dictionary, 757)

Συνέχεια ζτο "Κεφάλαιο Έκτο" του "Ισλάμ και Ελληνισμό"

Σημείωση 51

Ρούμι, σε μετάφραση των Coleman Banks και John Moyne, Teaching Stories and Selected Letters of Rumi (Putney, 1988) σ. 20

Σημείωση 50

Karen Armstrong Holy War, The Crusades and their Impact in Today’s World (New York, 1991) σ. 49-75

Σημείωση 49

Ισάκ Ρασάι, στο βιβλίο του Ματζίντ Φάκρι, A History of Islamic Philosophy, (New York, 1970), σ. 278

Σημείωση 48

Κατά τον John Bowker η αραβική λέξη Βουγιούντ έχει τη ρίζα της στην λέξη βαγιάντα, που σημαίνει βρίσκω, βρίσκομαι, είμαι. Κατά Bowker η λέξη Βουγιούντ σημαίνει «αυτό που μπορεί να βρεθεί». (όπως παραπάνω, σ. 233)

Σημείωση 47

Από το βιβλίο του John Bowker, The Religious Imagination and the Sense of God, (Oxford, 1978) σ. 202

Σημείωση 46

Αλ-Μουντίχ Αλ-Νταλάλ, μετάφραση από τον W. Montogomery Watt, The Faith and Practice of Al Ghazali, (London, 1953)

Σημείωση 45

Ισάκ Ρασάι, στο βιβλίο του Ματζίντ Φάκρι, A History of Islamic Philosophy, (New York, 1970), σ. 193

Σημείωση 44

Μετάφραση από τον R. Walzer, Islamic Philosophy, από το έργο του S. H. Nasr, Theology, Philosophy and Spirituality στο περιοδικό Islamic Spirituality: Manifestations, (Λονδίνο, 1991), σ. 411

Πίσω στο "Κεφάλαιο Πέμπτο" του "Ισλάμ και Ελληνισμός'

Παρασκευή 4 Σεπτεμβρίου 2009

Σημείωση 43

Από τα σχόλια του Μαουντούντι Ταφίρ Αλ-Κουράν, όπως παρουσιάζονται στο βιβλίο του Σαγίντ Ζαφάρ Ισάκ Looking into the Quran (Islamic Foundation, 1989)

Σημείωση 42

Ο μόνος πολιτισμός που αντιστάθηκε και η μόνη γλώσσα που διατηρήθηκε στην καταλυτική επέλαση των Αράβων στη Μέση Ανατολή τον 8ο αιώνα, ήταν η Περσική.

Σημείωση 41

Στα Ελληνικά δεν υπάρχει το Κοράνι στο Διαδίκτυο. Υπάρχει μια προσπάθεια σε εξέλιξη τώρα, (στα μέσα του 2006) να συμπεριληφθεί και η Ελληνική μετάφραση, αλλά η εργασία που απαιτείται (που συνίσταται στην πληκτρολόγηση του βιβλίου) φαίνεται να αποθαρρύνει πολλούς.

Σημείωση 40

Οι απόψεις στο Ισλάμ διίστανται ως προς το αν οι ‘άπιστοι’ δικαιούνται ή νομιμοποιούνται να διαβάζουν ή και να αγγίζουν το Κοράνι.

Σημείωση 39

Η επιλογή του όρου ‘ίσιος δρόμος’ είναι ενδεικτική και καθοριστική για όλο το Κοράνι και την Μουσουλμανική θρησκεία. Στα Αραβικά, οι λέξεις είναι Αλ-σιράτ αλ-μουστακίν. Από την αραβική λέξη σιράτ προέρχεται η ρωμαϊκή strata, η αγγλική street, κ.λπ. Στα Αραβικά, η λέξη δεν έχει πληθυντικό, υπάρχει μόνο ένα σωστό μονοπάτι, ένας μόνο δρόμος που οδηγεί στον σωστό προορισμό.

Σημείωση 38

Τα εδάφια του Κορανίου που αναφέρονται εδώ ακολουθούνται από αριθμούς σε παρένθεση. Ο πρώτος αριθμός είναι η σούρα (το κεφάλαιο). Μετά την άνω-κάτω τελεία ακολουθεί ο αριθμός (ή οι αριθμοί) των στοίχων. Ακολουθήσαμε την ορθογραφία της έκδοσης με Ελληνική μετάφραση του Κορανίου από το Υπουργείο Ιερών Εκδόσεων και Βακουφίων της Σαουδικής Αραβίας. Η Ελληνική μετάφραση έγινε από ομάδα ελληνιστών καθηγητών του ιστορικού Πανεπιστημίου του Καΐρου Αλ-Αζχέρ και επιμελήθηκε ο καθηγητής Τζιχάντ Μπιλάλ Χαλήλ, υπεύθυνος του Συγκροτήματος του Βασιλιά Φαχντ για την Εκτύπωση του Ιερού Κορανίου, για τον έλεγχο της Ελληνικής μετάφρασης.

Σημείωση 37
Σημείωση 36

W. Montgomery Watt Free Will and Predestination in Early Islam (London, 1948) σ. 139

Σημείωση 35

Στην πραγματικότητα, η Χαντίθ χρησιμοποιεί τον ενικό αριθμό, δηλαδή λέει «ο υπηρέτης μου…» ενισχύοντας έτσι ακόμα περισσότερο την ατομική θέση του κάθε πιστού απέναντι στο Θεό. Εμείς, για λόγους εννοιολογικούς, χρησιμοποιήσαμε τον πληθυντικό, ο οποίος αποδίδει καλύτερα την έννοια του Αραβικού κειμένου, δηλαδή την παγκοσμιότητα της αρχής.

Σημείωση 34

Seyyed Hossein Nasr The Significance of Sunnah and Hadith in Islamic Spirituality (London, 1992) σ. 107-108

Σημείωση 33

Edward J Larson & Larry Whitman, Επιστήμονες και Θρησκεία, (Περιοδικό Scientific American, Ελληνική Έκδοση, τόμος Α’, τεύχος 11, Δεκέμβριος 1999) σ. 88

Σημείωση 32

Ουδόλως βέβαια αποκλείεται να υπάρχει και άλλη μορφή «έλλογης ζωής» (αυτό που η σύγχρονοι Αγγλοσάξονες επιστήμονες αποκαλούν ‘Intelligent Life) και κάπου άλλου, εκτός του πλανήτη Γη, ή και εκτός του Σύμπαντος στο οποίο κατοικούμε. Πράγματι, κάτι τέτοιο όχι απλά δεν αποκλείεται, αλλά και επιβάλλεται: προφανώς, η δημιουργία και διατήρηση ζωής είναι έμφυτη στο είδος του σύμπαντος που ζούμε. Εξάλλου, ποιος έξυπνος και προνοητικός κατασκευαστής θα βάσιζε την ‘επιχείρησή’ του σε ένα μόνο μοντέλο

Σημείωση 31

Seyyed Hossein Nasr “God” in Islamic Spirituality (London, 1987) σ. 321

Σημείωση 30

Tariq Ali, The Clash of Fundamentalisms (London: Verso, 2002)

Σημείωση 29

Karen Armstrong, A History of God (New York: Ballantine Books, 1993) σ. 166

Σημείωση 28

Marshall G.S. Hodgson, The Venture of Islam, 3 τόμοι (Chicago & London, 1974) σ. 273

Σημείωση 27

Daniel Gimaret, Les Noms Divins en Islam (Paris, 1988) σ. 77

Σημείωση 26

Τσιράκ Αλή, από το βιβλίο της Annemarie Schimmel, And Mohammad is his Messenger (Chapel Hill, North Carolina, 1985), μετάφραση από την ίδια

Σημείωση 25

R.A. Nicholson, Eastern Poetry and Prose (Cambridge University Press: 1922) σ. 148

Σημείωση 24

Ali Shariati Hajj, μετάφραση Laleh Bakhtiar (Τεχεράνη, 1988) σ. 54-56

Σημείωση 23

Εδώ αναφέρεται η μετάφραση του Μοχάμεντ Άσαντ του όρου Αμπλ Αλ-Κιτάμπ σαν, «οι άνθρωποι του βλίου», όνομα που επικράτησε για τους Εβραίους και τους Χριστιανούς

Σημείωση 22

Κιτάμπ Αλ-Αγκανί, κείμενο του δέκατου αιώνα, από το βιβλίο των Patricia Crone & Martin Hinds, Gods Caliph: Religious Authority in the First Century of Islam (Cambridge University Press, 1986), σ. 108-109

Σημείωση 21

Annemarie Schimmel, And Muhammad is His Messenger (Chapel Hill: University of North Carolina Press, 1985) σ. 34

Σημείωση 20

Η περιοχή της Εύφορης Ημισελήνου περιλαμβάνει την περιοχή της Μεσοποταμίας (στο σημερινό Ιράκ), ανάμεσα στους ποταμούς Τίγρη και Ευφράτη, τη Συρία, την νότιο-ανατολική Τουρκία, και τις περιοχές της Καυκασίας, ανάμεσα στις οροσειρές Ταύρος και Ζάγρος.

Σημείωση 19

στο βιβλίο του John Denny, Introduction to Islam (Seattle. 1976), μετάφραση από τον F.E. Peters

Σημείωση 18

Αλί Αλ-Ουακιντί, από το βιβλίο της Annemarie Schimmel, And Mohammad is his Messenger (Chapel Hill, North Carolina, 1985), μετάφραση από την ίδια

Σημείωση 17

Μαλικ Ιμπν Χισάμ Αλ-Κουσαΐρι, σε μετάφραση στο βιβλίο του William Chittick, Mohammed, A Biography (Albany, N.Y., 1981),

Σημείωση 16

Ο συμβολισμός σ.ε. στο βιβλίο αυτό σημαίνει «σύγχρονη εποχή» και αναφέρεται στην μετά την γέννηση του Ιησού χρονολόγηση γεγονότων. Ενώ ο συμβολισμός α.ε. (αρχαία εποχή) αναφέρεται μέχρι τότε.

Σημείωση 15

Μοχάμεντ Ιμπν Ισακ, Σιρά Ρασούλ Αλ-Λαχ, 145, αναφέρεται σε μετάφραση στο βιβλίο του A. Guillaume, The Life of Muhammad, (Λονδίνο 1955)

Σημείωση 14

Ιερό Κοράνι, Σούρα 1, στοίχοι 1-5. Η Σούρα ονομάζεται Αλ-Φάτιχα, «η αρχή»


Σημείωση 13

Στο σημερινό Ελληνικό κράτος, οι ταυτότητες (παλαιού τύπου) των Ελλήνων πολιτών Μουσουλμανικού θρησκεύματος αναγράφουν στη θέση ‘θρήσκευμα’ τη λέξη ‘Μωαμεθανός’, παρά την αντίδραση των ενδιαφερομένων και την παράκληση που έκαναν στις αρχές να αναγράφεται ‘θρήσκευμα: Μουσουλμάνος’. Για τις εκδίδουσες τις ταυτότητες αρχές, η μόνη αποδεκτή θρησκεία ήταν ο ‘Μωαμεθανισμός’!

Σημείωση 12

Martin Lings, Muhammad, His Life Based on Earliest Sources (Λονδίνο, 1983) σ. 44-45, μετάφραση από Μπουχάρι, Χαντίθ 1.3


Σημείωση 11

Τζαλάλ αντ-Ντιν Σουγιούτι, Αλ-ιτικάν φι’ουλούμ αλ ακράν μετάφραση στον Robinson, Mohammed, (Λονδίνο, 1971) σ. 74


Σημείωση 10
Μοχάμεντ Ιμπν Ισακ, Σιρά, 145, αναφέρεται σε μετάφραση στο βιβλίο του A. Guillaume, The Life of Muhammad, (Λονδίνο 1955) σελ. 106

Σημείωση 9

Ιερό Κοράνι, Σούρα 96, στοίχοι 1-5. Όλα τα εδάφια του Ιερού Κορανίου που αναφέρονται στο παρόν είναι από την Ελληνική έκδοση του Κορανίου, Μετάφραση των Εννοιών του στην Ελληνική Γλώσσα, Υπουργείο Ισλαμικών Υποθέσεων, Βακουφίων και Ιερού Κηρύγματος της Σαουδικής Αραβίας, Συγκρότημα Βασιλιά Φαχντ, Μεδίνα, Σαουδική Αραβία.

Σημείωση 8

Η απαγγελία ποιημάτων και η εξιστόρηση μύθων ήταν αγαπημένη ασχολία των Βεδουίνων στα μακρινά τους ταξίδια στην έρημο. Για το σκοπό αυτό υπήρχαν ειδικοί «ιστοροί», παραμυθάδες, οι λεγόμενοι καχίν που ήξεραν να απαγγέλλουν σωστά και να θέλγουν το ακροατήριό τους.


Σημείωση 7

Μοχάμεντ Ιμπν Ισακ, Σιρά, 145, αναφέρεται σε μετάφραση στο βιβλίο του A. Guillaume, The Life of Muhammad, (Λονδίνο 1955) σελ. 160


Σημείωση 6

Anselm, Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρι (1033-1109), Πράξεις Αποστόλων, 2:22-36. Εκφραστής της κλασσικής δυτικής θεολογίας, από το βιβλίο του Why God Became Man (Γιατί ο Θεός Έγινε Άνθρωπος), έκδοση 1819, Λονδίνο


Σημείωση 5
Αριστοτέλους, Μετά τα Φυσικά, Βιβλίο Κ’, 1074b 32

Σημείωση 4
Mircea Eliade, Σαμανισμός, σελίδες 9, 508

Σημείωση 3

Ο Άγιος Θωμάς Ακινάτος (St. Thomas Aquinas, 1225-1274) από τους πιο σημαντικούς στοχαστές του Δυτικού Χριστιανισμού, είναι ίσως ο επιφανέστερος θεολόγος του μεσαίωνα. Προσπάθησε να συνθέσει τον δογματισμό του Αυγουστίνου με την Αρχαία Ελληνική φιλοσοφία που μόλις είχε γίνει γνωστή στη Δύση.

Σημείωση 2

Ο Διονύσιος έγινε ο προπάππος των Πατέρων της Καπαδοκίας, όπως του Μεγάλου Βασιλείου, ο οποίος εντόπισε την διάκριση ανάμεσα στο κήρυγμα και το δόγμα. Κατ’ αυτόν, και τα δύο προέρχονται από τους Αποστόλους. Η κηρυγματική θεολογία είναι καθαρή και γνωστοποιήσιμη, η δογματική σιωπηρή και μυστική. Η μια ήταν συμβολική, η άλλη φιλοσοφική. Ο Ανατολικός Χριστιανισμός παρέμεινε πάντα πλησιέστερα στον δογματισμό από τον Δυτικό που πήρε όλο και πιο κηρυγματική πορεία. Ο Διονύσιος επιμένει, με τρόπο που θυμίζει τον Αριστοτέλη, ότι υπάρχει Θεολογική Αλήθεια που δεν μπορεί να εξηγηθεί με την λογική και δεν μπορεί να μεταβιβαστεί όπως η άλλη γνώση, αλλά εκφράζεται συμβολικά με τη γλώσσα και τις κινήσεις της λειτουργίας , ή με το δόγμα που είναι ιερό.

Πίσω στο Κέμενο "Εισαγωγή" στο "Ισλάμ και Ελληνισμός"

Σημείωση 1

J.-P. Sartre,
The Philosophy of the Imagination (
Λονδίνο, 1974)